Muzeum Okręgowe w Lesznie w 2023 roku zrealizowało projekt "Encyklopedia Jana Jonstona - porządkowanie świata".
Zadanie pt. "Encyklopedia Jana Jonstona - porządkowanie świata" polegało na zorganizowaniu cyklu kreatywnych działań zainspirowanych postacią leszczyńskiego przyrodnika, lekarza i encyklopedysty Jana Jonstona (1603-1675). Projekt uwzględniał realizację wykładów, artystycznych warsztatów, wystawy planszowej i wirtualnej, konkursu, gry miejskiej i wycieczek i innych aktywności wzbogacających wiedzę o Jonstonie i życiu naukowym w Lesznie i Europie w XVII w.
Działania te w konsekwencji zaangażowały uczestników do wspólnego opracowania encyklopedii o życiu i dziele Jonstona. Realizacja zadania wpłynęła na integrację mieszkańców miejscowości związanych z Jonstonem – Leszna, Szamotuł, Bytomia Odrzańskiego oraz Cerekwicy, Lubina. Istotnym elementem zadania była aktywizacja mieszkańców wokół wspólnej historii i budowanie wzajemnych relacji przy kreatywnych zadaniach.
Zrealizowaliśmy 10 kreatywnych warsztatów, 1 konkurs plastyczny, 2 gry miejskie, 6 wykładów, nagrano 3 podcasty, zorganizowano 6 wycieczek edukacyjnych oraz spotkanie podsumowujące projekt wraz z towarzyszącymi wystawami prac plastycznych uczestników.
Projekt był częścią obchodów Roku Jana Jonstona w Lesznie. Realizację założonych działań zapewniło dofinansowanie zadania przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ramach Programu „Edukacja kulturalna” oraz Samorząd Województwa Wielkopolskiego.
Partnerowali nam:
Muzeum Historyczne w Lubinie
Muzeum - Zamek Górków w Szamotułach
Fundacja Archeologiczna (www.fundacjaarcheologiczna.pl)
Zespół Szkół Rolniczo-Budowlanych w Lesznie
Szkoła Podstawowa im. Przyjaciół Ziemi w Cerekwicy
Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niesłyszącym SPON w Lesznie
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Lesznie
Warsztaty Terapii Zajęciowej w Zaborowie
Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie
Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Okręgowego w Lesznie
Realizacje
Wykłady i podcasty
W ramach zadania zrealizowane zostało sześć wykładów dr Kamili Szymańskiej. Wykłady rozpoczęliśmy już w czerwcu, ale jesienne spotkania miały formę otwartą i cieszyły się dużym zainteresowaniem. Słuchaczami byli członkowie Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Lesznie, członkowie Stowarzyszenia Pomocy Osobom Niesłyszącym oraz uczniowie Zespołu Szkół Rolniczo – Budowlanych im. Synów Pułku w Lesznie i Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Jana Amosa Komeńskiego w Lesznie.
Wypowiedzi zostały także zarejestrowane w formie podcastów.
Podcasty o Janie Jonstonie:
Piśmienniczy dorobek Jana Jonstona
O podróżach Jana Jonstona i ich chwalebnych skutkach
Jan Jonston i pracownicy czarnej sztuki
Prezentacje do wykładów: 1, 2, 3
Konkurs "Drzewa Jana Jonstona"
W ramach zadania w wakacje 2023 roku ogłosiliśmy konkurs plastyczny skierowany do uczniów szkół podstawowych. Tematem przewodnim były drzewa. Prace były wykonywane w konwencji realistycznej, ale także baśniowej i abstrakcyjnej, w dowolnej technice plastycznej.
Partnerem konkursu było Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Okręgowego Lesznie, a Patronem - Lasy Państwowe Nadleśnictwo Karczma Borowa.
W konkursie wzięło udział 37 uczniów. Wyniki konkursu tutaj.
Wystawa planszowa Rok Jana Jonstona 2023
Wystawa planszowa ukazuje wybitnego mieszkańca naszego miasta w szerokim spektrum wiadomości o XVII-wiecznej rzeczywistości. Jan Jonston ukazany jest na tle ówczesnej sytuacji w świecie nauki, jako wybitny uczony, ale również jako obywatel Leszna, człowiek aktywny i zaangażowany w życie miasta i kraju. Wystawa składa się z szesnastu bogato ilustrowanych plansz. Jest dostępna cyfrowo z tłumaczeniem na polski język migowy i audiodeskrypcją wybranych 20 ilustracji.
Audiodeskrypcje opracowała dla nas Fundacja Kultury bez Barier. Tłumaczenia na polski język migowy podjęła się Ewa Gano. Montaż materiału zrealizował zespół Miejskiej Biblioteki Publicznej im. S. Grochowiaka w Lesznie.
Dostępna wystawa (tłumaczenie PJM, audiodeskrypcja) tutaj.
Pliki do pobrania tutaj.
Fotorelacja z uroczystego otwarcia wystawy tutaj i tutaj.
Warsztaty
14.06.2023 odbyły się dwa warsztaty opowieści prowadzone przez artystę Michała Malinowskiego dla uczniów Zespół Szkół Rolniczo-Budowlanych im. Synów Pułku w Lesznie (partner). Był to czas nauki poprzez dobrą zabawę, czas odkrywania nowego spojrzenia na świat, dostrzeżenia w nim dobra. Program warsztatów był oparty na technikach przekazu ustnego praktykowanych przez tradycyjnych opowiadaczy z Afryki oraz współczesnych opowiadaczy z USA, Kanady, Hiszpanii, Francji, krajów arabskich oraz Indii . Do snucia opowieści pomocne okazały się klocki myślenia kreatywnego MuBaBaO. Uczniowie stworzyli swoje modele budynków, pojazdów, urządzeń, które mogą być pomocne w dzisiejszym świecie.
Fotorelacja z wydarzenia tutaj.
14.07.2023 realizowaliśmy kreatywno-artystyczne warsztaty dla naszego partnera członków Stowarzyszenia Pomocy Osobom Niesłyszącym. Warsztaty poprowadziła artystka Katarzyna Jurga (Pracowania Twórcza). Spotkanie rozpoczęliśmy wspólnym spacerem i poszukiwaniem materiałów do wykonania prac. Kalkografia to prosta technika graficzna. Dzięki niekonwencjonalnemu zastosowaniu kalki ołówkowej oraz elementów przyrody uczestnicy stworzyli dzieła - kompozycje z ułożonych liści, kwiatów, dodatkowych elementów.
3.09.2023 spotkaliśmy się w miejskim parku podczas zajęć uczących kreatywności i uważności. Przekonaliśmy się, że spędzanie rodzinnie - wolnego czasu, podczas kreatywnych działań na łonie natury jest bardzo dobrym pomysłem.
Łącznie 174 uczestników wzięło udział w trzech kreatywnych warsztatach inspirowanych encyklopedią drzew Jan Jonstona pt. "Dendrographia..." oraz otaczającą nas przyrodą w mieście.
- Warsztaty edukacyjno - artystyczne "Drzewa Jana Jonstona" z Tomaszem Rakiem, etnologiem Muzeum Okręgowego w Lesznie. Edukator zabrał uczestników na spacer po parku i opowieść o drzewach. Przy pomocy zestawu małego dendrologa oraz makiet przestrzennych, wzorników liści uczestnicy rozpoznawali drzewa. Wspólnie zastanawiali się nad różnicami i podobieństwami roślin (sylwetka, kształt liści, nasiona, kwiaty, kolor i struktura pnia). Zarówno duzi i mali mogli sprawdzić swoją wiedzę zarówno na poziomie zabawy (klocki, puzzle) dla małych dzieci, jak i zestawami dla starszych (mini makiety drzew, zestaw dendrologa, zestaw porównawczy liści).
- Warsztat artystyczny dla rodzin Prowadząca warsztaty Katarzyna Jurga (Pracownia Twórcza Kantor 13). Dzięki niekonwencjonalnemu zastosowaniu kalki ołówkowej oraz elementów przyrody uczestnicy stworzyli dzieła - kompozycje z ułożonych liści, kwiatów, dodatkowych elementów. Technika pozwoliła uczestnikom rozwijać procesy poznawcze, zdolności manualne.
- Warsztaty plastyczne dla dzieci z wykorzystaniem techniki frotażu. Frotaż nazywany inaczej przecierką jest popularną techniką plastyczną pozwalającą małym i dużym na kreatywna zabawę z fakturą przedmiotu. Tym razem przedmiotem stały się różne liście i przedmioty, które za pomocą miękkiego ołówka bez oprawy drzewnej, pasteli, świecy i farbek wodnych zostały utrwalone na kartce. Uczestnicy stworzyli własne kompozycje, które następnie oprawili. Prowadząca warsztaty - Magdalena Grybska (Muzeum Okręgowe w Lesznie).
21.09.2023 rozpoczęły się warsztaty ceramiczne inspirowane naturą w Warsztatach Terapii Zajęciowej. Formowanie naczyń z gliny- wykorzystanie motywów roślinnych – między innymi odbitek zebranych liści. Dodatkowo uczestnicy użyli specjalnych literek, które odciśnięte w glinie tworzyły napisy. Tydzień później 28.09.2023 odbyło się wypalanie uformowanych, wyschniętych glinianych prac. 4.10.2023 uczestnicy nałożyli szkliwo na wypalone naczynia. 10.10.2023 prace zostały ponownie włożone do pieca. W końcu 13.10.2023 warsztaty zakończyły się a uczestnicy mogli cieszyć się gotowymi naczyniami. Efekt warsztatów można było oglądać podczas podsumowania projektu 15.12.2023 na okazjonalnej wystawie.
17.10.2023 w Szkole Podstawowej im. Przyjaciół Ziemi w Cerekwicy odbył się warsztat grafiki artystycznej z artystką Mirosławą Korbańską pt. „Poznajemy Jonstona poprzez grafiki”, a 10.11.2023 warsztat graficzny pt. „Drzewa w Dendrologii”. W zajęciach uczestniczyli uczniowie klasy 7A. W trakcie warsztatów Mirosława Korbańska zapoznała uczniów z techniką druku artystycznego: wklęsłego - miedziorytu, który stosowany był w księgach Jonstona "Dendrographia", "Historia Naturalna" oraz stosowaną wcześniej techniką druku wypukłego, jakim był drzeworyt, a współcześnie częściej stosowany linoryt. Warsztaty wpisały się w ekologiczny charakter edukacji szkoły i dotychczasowe działania proekologiczne. Przygotowali opracowanie współczesnego podziału gatunków zwierząt i wykonali rysunki 5 grup zwierząt do publikacji Encyklopedia Jana Jonstona. Uczniowie w oparciu o dawne ryciny i obrazy wykonali też portrety rysunkowe znanych z literatury, sztuki i nauki słynnych postaci, współczesnych Jonstonowi. Stanowiły one grafiki ilustracyjne do tekstów uczniowskich o uczonych i artystach, również zawartych w publikacji. Prace graficzne uczniów zaprezentowane zostały na wystawie pt. "Drzewa". Temat dendrologii kontynuowany będzie wczesną wiosną, możliwe będzie wyhodowanie drzew z nasion, gdyż szkoła dysponuje swoją szklarnią. Wystawa zaprezentowana została także w Szamotułach oraz podczas spotkania podsumowującego projekt w Lesznie.
Prezentacja z wydarzenia tutaj.
7.11.2023 rozpoczęły się warsztaty ceramiczne dla seniorów – słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku prowadzone przez uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej w Zaborowie. Trwały do 21.11.2023. Pracownia ceramiczna zamieniła się w prawdziwą manufakturę naczyń ze specjalnej gliny. Najpierw uczestnicy formowali naczynia, które pozostawili potem do wyschnięcia. Po wypaleniu ich w piecu talerze i miseczki zostały pokryte szkliwem. Po ponownym ich utrwaleniu w wysokiej temperaturze powstały gotowe oryginalne produkty. Punktem przewodnim warsztatów były motywy roślinne w książkach i architekturze Leszna. Wspólny czas upłynął na nauce, rozbudzeniu kreatywności, zrozumieniu wzajemnych potrzeb i integracji.
Gra miejska
13.10.2023 została rozegrana gra miejska "Naturalne miasto". Grę opracowali uczniowie Zespołu Szkół Rolniczo-Budowlanych im. Synów Pułku w Lesznie. Podczas zabawy ich rówieśnicy sprawdzili wiedzę zarówno o Janie Jonstonie, jak i naturalnych zasobach Leszna. Podsumowanie gry nastąpiło w bibliotece szkolnej Zespołu Szkół Rolniczo-Budowlanych.
28.11.2023 do edukacyjnych działań dołączyli uczestnicy Uniwersytetu Trzeciego Wieku, dowodząc, że wiek nie ma znaczenia w świetnej zabawie. Zagrali w uproszczoną wersję gry miejskiej „Naturalne miasto”.
Gra miejska tutaj.
Wyniki rozgrywki tutaj.
Fotorelacja z wydarzenia tutaj.
Wycieczki "Podróże kształcą"
Podróżnicy: Uczestnikami byli nasi partnerzy: uczniowie Zespołu Szkół Rolniczo-Budowlanych im. Synów Pułku w Lesznie , seniorzy – słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Lesznie, osoby G/głuche – stowarzyszenie Pomocy Osobom Niesłyszącym (SPON), członkowie Warsztatów Terapii Zajęciowej w Zaborowie (prowadzonej przez Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Nasz Dom – Nasz Świat”).
12.06.2023 zorganizowaliśmy wycieczkę do Lubinia i Składowic. W Lubinie naszymi przewodnikami byli muzealnicy z Muzeum Historycznego w Lubinie. Po zwiedzeniu wystaw muzealnych w ratuszu, udaliśmy się do „Parku Leśnego”. Naszym opiekunem była Kamila Tworek-kierownik Działu Edukacyjno-Wystawienniczego. Po zwiedzeniu ekspozycji na świeżym powietrzu udaliśmy się do Składowic, gdzie właściciele Folwarku Składowice przygotowali dla nas miłą niespodziankę – poczęstunek na świeżym powietrzu.
18.09.2023 zorganizowaliśmy kolejną wycieczkę pod hasłem „Podróże kształcą”. Tym razem naszym celem było odwiedzenie partnerów w Cerekwicy i Szamotułach. Uczniowie Szkoły Podstawowej im. Przyjaciół Ziemi w Cerekwicy pokazali nam swoją szkołę. Poznaliśmy także grono pedagogiczne oraz dyrektora Macieja Ciesielskiego. Obejrzeliśmy kreatywne wystawy. Następnie pojechaliśmy do Szamotuł, miejscowości, w której urodził się Jan Jonston. Tu spotkaliśmy się w Muzeum - Zamek Górków z uczniami Szkoły Podstawowej nr 3 im. Adama Mickiewicza w Szamotułach, pod opieką wychowawcy i historyka Krystyny Warguła oraz uczniami z Cerekwicy. Była to okazja do rozmowy na temat opracowania haseł i ilustracji do publikacji. Kustosz Muzeum i historyk sztuki Monika Romanowska- Pietrzak przygotowała dla poczęstunek, spotkanie wprowadzające, a następnie oprowadziła nas po ekspozycjach, starym mieście, zwiedziliśmy kościół parafialny i basztę zamkową. Pogoda dopisała, a uczestnicy byli bardzo zadowoleni.
3.10.2023 odbyła się trzecia wycieczka z cyklu „Podróże kształcą”. Tym razem naszym celem był Bytom Odrzański - miejsce wczesnej nauki Jana Jonstona. Spotkaliśmy się prezeską Fundacji Archeologicznej, panią Aliną Jaszewską, która pokazała nam dawny kościół ewangelicki wybudowany na murach gimnazjum, w którym uczył się Jan Jonston. Spotkaliśmy się również z uczniami Szkoły Podstawowej im. Józefa Wybickiego w Bytomiu Odrzańskim i ich nauczycielką panią Olgą Patoką. Podczas spotkania omówiliśmy sprawy dotyczące opracowania haseł i ilustracji do publikacji. Następnie odwiedziliśmy kościół pw. Św. Hieronima, po którym oprowadził nas ksiądz proboszcz Zbigniew Kobus. W Centrum Kultury posililiśmy się potrawami regionalnymi i wysłuchaliśmy prelekcji o Bytomiu Odrzańskim oraz prowadzonych pracach przez Fundację Archeologiczną. Naszym przystankiem był również późnorenesansowy ratusz. Zwiedzanie miasta zakończyliśmy spacerem nad Odrą. Dodatkowo, podczas wizyty na Śląsku odwiedziliśmy siedzibę rodu Schönaich (dawnych właścicieli Bytomia Odrzańskiego) - Zamek Karolat w Siedlisku.
15.12.2023 – do Leszna przyjechały w ramach podsumowania projektu trzy grupy: z Bytomia Odrzańskiego, Szamotuł i Cerekwicy oraz Szklar Górnych. Odbyły one swoją podróż do miasta, gdzie przed wiekami tworzył i pracował Jan Jonson. Leszczyńscy muzealnicy byli dla nich przewodnikami, odkrywającymi tajemnice Leszna i muzeum.
Lubin - Składowice, fotorelacja tutaj.
Szamotuły, fotorelacja tutaj.
Bytom Odrzański, fotorelacja tutaj.
Podsumowanie projektu wraz z wystawami, wycieczkami do Leszna
15.12.2023 wszyscy uczestnicy zadania spotkali się w Leszczyńskiej Galerii Książki, Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Stanisława Grochowiaka w Lesznie w celu podsumowania naszych działań i promocji publikacji i kalendarza. W części oficjalnej głos zabrała dr Kamila Szymańska, dyrektor MOL, oraz Marta Małkus, kierownik Działu Edukacji i Marketingu MOL. Obie podkreśliły edukacyjne znaczenie projektu prezentując efekty wspólnej pracy. Po części oficjalnej połączonej z promocją książki "Encyklopedia Jana Jonstona - porządkowanie świata" i podziękowaniami dla uczestników projektu, można było odpocząć przy kawie, herbacie, ciastach i owocach oraz podziwiać wystawę prac pokonkursowych i powarsztatowych. Nasze działania wsparli wolontariusze z Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Okręgowego w Lesznie. Po spotkaniu uczestnicy wybrali się w czterech grupach także na spacer po Lesznie wraz z przewodnikami oraz zwiedzili muzeum. Wszyscy posilili się ciepłym obiadem i szczęśliwi wrócili do swoich miejscowości.
Fotorelacja z wydarzenia tutaj, tutaj i tutaj.
PUBLIKACJA
Ważnym punktem zadania była wspólna praca uczniów z Leszna, Szamotuł, Cerekwicy, Bytomia Odrzańskiego i Szklar Górnych nad publikacją "Encyklopedia Jana Jonstona - porządkowanie świta". Młodzi autorzy przygotowali propozycje haseł, opracowali ich treść wraz z ilustracjami. Uczniowie z Cerekwicy wykonali samodzielne ilustracje – portrety sławnych osób żyjących w tym samym czasie co Jonston. Nad całością czuwała redakcja w składzie: dr Kamila Szymańska i Marta Małkus. Książkę opracowała graficznie i dokonała składu Mirosława Korbańska.
KALENDARZ
Mały, poręczny kalendarz na biurko współtworzyli uczniowie szkół uczestniczących w projekcie. Po wyborze ilustracji do kalendarzyka i kalendarium życia Jana Jonstona zleciliśmy opracowanie graficzne produktu, a następnie jego wydruk.
TORBA MATERIAŁOWA
Piękna, praktyczna i pakowna materiałowa torba wielokrotnego użytku z nadrukiem zwierząt. Twórczynią tej niesamowitej grafiki jest pani Mirosława Korbańska – graficzka z wieloletnim doświadczeniem.
Promocja zadania
- Zadanie "Encyklopedia Jana Jonstona - porządkowanie świata", było promowane w mediach społecznościowych Muzeum Okręgowego w Lesznie (Facebook, Instagram) oraz na stronie muzeum.leszno.pl.
- Wydarzenia były także reklamowane w mediach (portale: leszno.pl, Leszno Nasze Miasto, elka.pl, Kultura u Podstaw, radio Poznań).
- 08.2023 roku zorganizowaliśmy konferencję prasową, na której dziennikarze otrzymali informacje o realizowanych projektach i dofinansowaniu.
- Partnerzy medialni: Radio Poznań, Radio Emaus, Radio Elka, Radio Eska, Panorama Leszczyńska, gazeta ABC, Kultura u Podstaw.
- Partnerzy zamieszali w swoich mediach społecznościowych i stronach internetowych informacje o projekcie i poszczególnych wydarzeniach.
- Wywiady z dr. Kamilą Szymańską:
07.09.2023 – udział w programie TVP Poznań „Wielkopolska warta Poznania” na temat wystawy planszowej
13.12.2023 – wywiad dla Radia Poznań na temat podsumowania zadania
15.12.2023 – wywiad dla Radia Eska i „Panoramy Leszczyńskiej”
Zachęcamy do wypełnienia ANKIETY.
Szukaj nas:
