W roku stulecia ustanowienia granicy państwowej pomiędzy Polską i Niemcami w 1920 roku stowarzyszenie Czas A.R.T. i Muzeum Okręgowe w Lesznie organizuje w dniach 22-23 października 2020 roku, interdyscyplinarną konferencję naukową pt. „Granica 1920 na ziemi wschowskiej i pograniczu wielkopolsko-śląskim”.
Rok 1920 i decyzje polityczne podziału historycznej ziemi wschowskiej pomiędzy Polskę i Niemcami wpłynęły na życie mieszkańców tego regionu, jego rozwój, na kształtowanie społeczeństw, postaw, zjawisk społecznych i kulturalnych. Konsekwencje tej decyzji są odczuwalne do dziś. Podczas obrad pragniemy zgromadzić i zaprezentować wyniki najnowszych ustaleń badaczy zajmujących się kwestiami stosunków międzynarodowych w skali mikro – dotyczących konkretnego, interesującego nas, obszaru historii sprzed stu lat, jak i makro – jakie znaczenie ta granica miała dla krajów / terytoriów położonych po jej obydwu stronach. W kontekście historii stosunkowo nowej – sprzed stu lat – warto sięgnąć także głębiej w przeszłość i przyjrzeć się dziejom granicy na pograniczu wielkopolsko-śląskim: spróbować scharakteryzować ten obszar, zrozumieć procesy i zjawiska zachodzące na nim. Uczestnikami naukowego spotkania są badacze: historycy, historycy sztuki, archeologowie, geografowie, antropolodzy, bibliotekoznawcy, filologowie, regionaliści.
Konferencja odbędzie się we Wschowie (22.10.2020) i Lesznie (23.10.2020). Ze względów bezpieczeństwa na sali obrad spotkają się wyłącznie naukowcy i organizatorzy.
Transmisja online z konferencji zostanie udostępniona na profilu Facebook oraz stronie internetowej Muzeum.
Zadanie dofinansowane jest przez Powiat Wschowski i Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Patronat honorowy nad konferencją objęli:
Wojewoda Lubuski – Władysław Dajczak
Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków – dr Barbara Bielinis-Kopeć
Marszałek Województwa Lubuskiego- Elżbieta Anna Polak
Starosta Powiatu Wschowski – Andrzej Bielawski
Starosta Powiatu Leszczyński – Jarosław Wawrzyniak
Prezydent Miasta Leszna – Łukasz Borowiak
_____________________________________
Nagrania z konferencji
22.10.2020, Zamek Królewski we Wschowie
Grzegorz Bosy, Fundacja Pałac Bojadła, Krajobraz kulturowy pogranicza śląsko-wielkopolskiego w połowie XVIII w. w świetle Atlasu wojennego Śląska Christiana Friedricha von Wredego
Monika Cepil, Marek Sobczyński, Uniwersytet Łódzki, Historyczna granica wielkopolsko-śląska jako przedmiot analiz polskiej geografii historycznej i politycznej
Barbara Ratajewska, Archiwum Państwowe w Lesznie, Polsko-niemiecka granica na pograniczu leszczyńsko-wschowskim w dwudziestoleciu międzywojennym (czyta Marta Małkus)
Tomasz Nodzyński, Uniwersytet Zielonogórski, Osobliwości kształtowania się granicy polsko-niemieckiej na odcinku zachodniowielkopolskim w latach 1919-1920
Adrian Gendera, Uniwersytet Wrocławski, W służbie państwa i społeczeństwa. Straż Celna południowo-zachodniej Wielkopolski 1921–1928
Wiesław Maciuszczak, Towarzystwo Ziemi Głogowskiej, W codziennej służbie. Inspektorat Graniczny nr 11 Straży Granicznej w Lesznie w latach 1928-1939
Marceli Tureczek, Uniwersytet Zielonogórski, Pogranicze polsko-niemieckie od Międzychodu do Leszna w świetle prasy zachodniej Wielkopolski 1920–1933
Olgierd Kiec, Uniwersytet Zielonogórski, Protestantyzm na pograniczu śląsko-wielkopolskim w latach 1920-1939. Struktury –idee – aktorzy
Adrian Gendera, Uniwersytet Wrocławski, W służbie państwa i społeczeństwa. Straż Celna południowo-zachodniej Wielkopolski 1921–1928, część druga wystąpienia
Bartosz Tietz, Muzeum Ziemi Wschowskiej, Od kasztelanii przemęckiej po zaranie ziemi wschowskiej
Marcin Klemenski, Uniwersytet Jagielloński, Bolko II Mały wobec pogranicza polsko-śląskiego – przykład księstw głogowskiego i siewierskiego
Przemysław Wojciech, Muzeum Ziemi Wschowskiej, Johann Lehmann "O Serapisie, najważniejszym bóstwie egipskim" z 1666 roku. Promocja publikacji wydanej z okazji 350.rocznicy introdukcji Johanna Lehmanna na pastora luterańskiej parafii staromiejskiej we Wschowie.
23.10.2020 Muzeum Okręgowe w Lesznie
Jerzy Łojko, Konin, Przestrzeń społeczna i granice administracyjne. Mieszczanie ziemi wschowskiej w księgach przyjęć do prawa miejskiego Gostynia, Kościana i Poznania
o. Alojzy Pańczak OFM, Woźniki, Pogranicze i inne kraje w świetle kronik Bernardynów.
Dariusz Czwojdrak, Muzeum Okręgowe w Lesznie, Bartłomiej Kopaczyński, Dawna granica polsko-niemiecka w krajobrazie. Odcinek Świętno – Szemzdrowo (G 553 – H 101)
Karsten Holste, Friedrich-Christian-Lesser-Stiftung, Jakie znaczenie miała granica ze Śląskiem dla mieszkańców miast ziemi wschowskiej w XVIII w.? Migracja zagraniczna a integracja przybyszów w miejskich społeczeństwach
Mariusz Pawelec, Opole, Obecność szlachty polskiej w aktach metrykalnych parafii kalwińskiej w Taborze Wielkim na przełomie XVIII i XIX w.
Małgorzata Gniazdowska, Muzeum Okręgowe w Lesznie, Przekraczanie granic. Ludzie i wpływy artystyczne zza granic ówczesnej Rzeczypospolitej w oparciu o epitafia i pomniki nagrobne z lapidarium przy kościele św. Krzyża w Lesznie
Przemysław Wojciech, Muzeum Ziemi Wschowskiej, Wieża rycerska i zamek – architektura graniczna na przykładzie siedziby rodowej starostów wschowskich Jana z Czerniny i Rafała Leszczyńskiego w Rydzynie
Krystyna Krawiec-Złotkowska, Akademia Pomorska w Słupsku, Na granicy życia i śmierci... Motywy „graniczne” w Zbiorze rytmów Kaspra Miaskowskiego
