W ubiegłym tygodniu wrócił do nas sztandar Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, po trudnym procesie konserwacji. Sztandar został już wyeksponowany na wystawie stałej dotyczącej historii Leszna.
Stan sztandaru Towarzystwa Gimnastycznego Sokół Leszno (nr inw. MLH 2438) przed konserwacją był bardzo zły. Obiekt przeleżał w ziemi w metalowym pojemniku 6 lat, gdzie był narażony na wilgoć i pleśń, a jego metalowe fragmenty na korozję. Przed 1979 r. płat był poddawany zabiegom renowacyjnym, jednakże efekt tych prac był ciągle niezadowalający. Dzięki otrzymanej w 2022 r. dotacji w wysokości 36.000 zł z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz 12.000 zł z Samorządu Województwa Wielkopolskiego obiekt poddano specjalistycznym zabiegom konserwatorskim przeprowadzonym przez konserwatorkę tkanin – Joannę Sielską–Melchiori. Przeprowadzone prace pozwoliły na kompleksowe oczyszczenie tkaniny z pyłu i kurzu przy użyciu mikro-odkurzacza ze specjalistyczną końcówką, a następnie na czas czyszczenia na mokro odłączono od całości wszystkie aplikacje i hafty. Po zakończeniu czyszczenia tkaninę poddano procesowi suszenia. Kolejnym etapem była konserwacja igłowa polegająca na zabezpieczeniu haftów oraz aplikacji, a także doszyciu odłączonego haftu z postacią Tadeusza Kościuszki. W celu zabezpieczenia wytartego haftu sokoła, naniesiono klej w proszku i rozprowadzono go pomiędzy nici. Następnie przy pomocy kautera – termicznego noża chirurgicznego – rozpuszczono klej sklejając jednocześnie nici haftu. Wykonano również konserwację taśm oraz frędzli sztandaru.
Ze względu na bardzo zły stan zachowania sztandaru, podstawowym celem było przeprowadzenie prac konserwatorskich, a co za tym idzie, powstrzymanie dalszej destrukcji obiektu. Poprzez m.in. oczyszczenie, wzmocnienie płatu tkaniną dublującą oraz usunięcie wtórnych dodatków sztandar odzyskał dawną świetność, dzięki czemu będzie eksponowany na wystawie stałej obrazującej dzieje Leszna pt. „Na styku światów. Historia Leszna od XVI do XX wieku.”
Etapy konserwacji ukazane na zdjęciach:
- Sztandar przed konserwacją, 1923 r., nr inw. MLH 2438
- Oczyszczanie tkaniny z pyłu i kurzu
- Wnętrze sztandaru przed konserwacją
- Konserwacja obszycia sztandaru
- Odłączona od sztandaru aplikacja
- Etap konserwacji igłowej
- Naniesienie i rozprowadzenie kleju w proszku w celu zabezpieczenia haftu sokoła
- Sklejanie haftu nici za pomocą kautera
Zdjęcia uchwyciły moment oddania sztandaru po konserwacji. Widoczni są pracownicy Muzeum oraz konserwator Joanna Sielska–Melchiori.
Zadanie "Konserwacja sztandaru ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Lesznie” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego. Dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości: 36.000,00 zł; kwota dotacji Samorządu Województwa Wielkopolskiego: 12.000,00 zł, łączna kwota zadania: 48.000,00 zł.
Film o konserwacji sztandaru:
Sztandar po konserwacji:
- szer. 62,5 cm x dł. 90 cm; tkanina, szycie, haft; 1923 rok; autor nieznany; Muzeum Okręgowe w Lesznie; MLH2438
- szer. 62,5 cm x dł. 90 cm; tkanina, szycie, haft; 1923 rok; autor nieznany; Muzeum Okręgowe w Lesznie; MLH2438