Jajko to jeden z podstawowych wiosennych symboli odrodzenia. Wyobraża ono życie, zawiera jego tajemnicę. W wielu mitologiach wyłania się z niego świat. Kojarzone jest również ze słońcem, które u Słowian wiązano z bóstwami i czczono. Łączone jest z magiczną funkcją zamykania, z „pełnością”, a więc dobrobytem.
Ważnym zwyczajem Wielkiego Tygodnia jest zdobienie jaj. Ich barwienie znane było już w starożytności, w wielu kulturach świata. Na ziemiach polskich najstarsze przykłady zdobionych jaj, pochodzące z końca X w., odnaleziono na opolskiej wyspie Ostrówek. Na chłopskich stołach dominowały zwykle jednobarwne kraszanki, farbowane przy użyciu naturalnych wywarów, np. z łupin cebuli, młodego żyta, kwiatów malwy, kory dębu czy olchy i wielu innych. Pisanki to jaja zdobione techniką batikową, poprzez nanoszenie wzoru gorącym woskiem i zabarwienie jajka, na którym pozostaje jasny ornament. Wzory można było również wydrapać lub okleić jajko, np. rdzeniem z sitowia czy włóczką. Jajka wraz z innymi pokarmami zanoszone są do poświęcenia w Wielką Sobotę. Królują one na świątecznych stołach podczas uroczystego śniadania wielkanocnego, rozpoczynanego od podzielenia się jajkiem i w kolejnych dniach. Dzieci niegdyś wykorzystywały je do zabaw, np. uderzano jajkiem o jajko – zwyciężał posiadacz tego o mocniejszej skorupce.
W tradycyjnej kulturze chłopskiej jajka miały ważny sens symboliczny. Barwne jaja były rodzajem daru, który ofiarowywano chrześniakom i bliskim, a także chodzącym po dyngusie, wymieniały je również panny i kawalerowie w dowód sympatii i jako rewanż za oblewanie. Dobroczynne, życiodajne właściwości wykorzystywano w magii dobrego początku. Jajka stosowano także w magii leczniczej, ochronnej, oczyszczającej, w zabiegach na urodzaj (skorupki jaj zakopywano w ziemi, aby przyniosła ona plon) i w hodowli (dodawano je bydłu do paszy, skorupki podawano kurom, aby dobrze się niosły). Jajo uznawano za silny amulet przeciwko czarom i złym mocom. Pełniło ono również rolę daru ofiarnego dla świata podziemnego.
Smacznego jajka!
Szukaj nas:
